Tłuszcze trans. Dlaczego powinniśmy ich unikać?

Tłuszcze trans uznawane są za najbardziej szkodliwy dla zdrowia ludzkiego rodzaj kwasów tłuszczowych. Ich nadmierne spożywanie niesie za sobą ryzyko chorób serca oraz rozwoju cukrzycy typu 2. Dodatkowo mogą szkodzić kobietom w ciąży i ich rozwijającym się dzieciom, a także obniżać płodność. Co to są tłuszcze trans? Dlaczego tłuszcze trans są szkodliwe? Czy tłuszcze trans można znaleźć w produktach spożywanych na co dzień?

1. Czym są tłuszcze trans i gdzie można je znaleźć w diecie?

Tłuszcze trans, znane również jako nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans, to izomery powstałe wskutek utwardzenia olejów roślinnych. Naturalnie występują w niewielkich ilościach w mięsie i mleku zwierząt i jako takie nie są szkodliwe, jednak proces utwardzania powoduje, że zmieniają się ich właściwości.

Utwardzanie ma na celu zwiększenie ich trwałości i wydłużenie okresu przydatności do spożycia. Dlatego nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans możemy znaleźć w przetworzonej żywności, zwłaszcza w fast foodach, margarynach, ciastkach, ciastach, i innych produktach wypiekanych.

Zobacz film: "Poznaj fakty o rozwoju dwulatka"

Według naukowców z Harvard University każdego roku około 30 tys. ludzi umiera przedwcześnie w wyniku spożywania produktów zawierających utwardzone oleje roślinne.

2. Dlaczego tłuszcze trans są uważane za szkodliwe dla zdrowia?

Tłuszcze trans są uważane za szkodliwe dla zdrowia z kilku powodów. Jednym z głównych jest ich wpływ na poziom cholesterolu we krwi. Spożycie tłuszczów trans zwiększa poziom "złego" cholesterolu LDL i jednocześnie obniża poziom "dobrego" cholesterolu HDL. To zwiększa ryzyko chorób serca, miażdżycy i udarów.

Ponadto, tłuszcze trans mogą prowadzić do zwiększenia masy ciała, co z kolei wiąże się z ryzykiem otyłości. Przy regularnym spożywaniu tłuszczów trans wzrasta ryzyko insulinooporności i cukrzycy typu 2. Mogą również przyczyniać się do zwiększenia ryzyka rozwoju nowotworów.

3. Jakie produkty spożywcze są często źródłem tłuszczów trans?

Tłuszcze trans są obecne w wielu produktach spożywczych, takich jak:

• fast foody i dania gotowe;
• margaryny;
• wypieki, takie jak ciasta, ciastka i herbatniki
• frytki i chipsy;
• produkty mrożone, takie jak pierogi i nuggetsy.

Powinniśmy uważać na produkty spożywcze oznaczone jako "częściowo utwardzone" lub "zawierające tłuszcze trans", ponieważ mogą one zawierać znaczne ilości tych szkodliwych tłuszczów.

4. Jakie są potencjalne skutki zdrowotne spożywania tłuszczów trans?

Spożywanie tłuszczów trans może przynieść wiele negatywnych skutków zdrowotnych. Nie tylko zwiększa ryzyko chorób serca, otyłości i cukrzycy, ale może także prowadzić do innych problemów, takich jak:

• zaburzenia lipidowe;
• nadciśnienie;
• obniżona odporność;
• problemy z płodnością.

5. Czy istnieją normy prawne lub wytyczne dotyczące tłuszczów trans w produktach spożywczych?

W Polsce od kwietnia 2021 roku obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu produktów z wysoką zawartością tłuszczów trans. Zakaz dotyczy konsumenta finalnego, zarówno w handlu, jak i w gastronomii.

Określono maksymalny próg zawartości tłuszczów trans w danym produkcie, który wynosi 2 proc. wszystkich zawartych w nim tłuszczów. Oznacza to, że produkty, które miały wyższą zawartość tłuszczów trans musiały zniknąć ze sklepów lub ich skład musiał zostać zmieniony na zdrowszy.

Ponadto na producentów żywności został nałożony obowiązek informacyjny, dotyczący składu produktu.

6. Jakie są zalecenia dotyczące ograniczania spożycia tłuszczów trans w diecie?

Organizacje zdrowia i żywienia, takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zalecają ograniczenie spożycia tłuszczów trans. Ostatecznym celem jest całkowite wyeliminowanie tego rodzaju tłuszczów z diety.

Zamiast nich zaleca się spożywanie tłuszczów nienasyconych, takich jak:

• tłuszcze roślinne;
• oliwa z oliwek;
• kwasy tłuszczowe omega-3.

7. Jakie organizacje i agencje monitorują spożycie tłuszczów trans i promują zdrową dietę?

Istnieje wiele organizacji i agencji na całym świecie, które monitorują spożycie tłuszczów trans i promują zdrową dietę. Przykłady to Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne, a także agencje rządowe ds. żywienia i zdrowia, takie jak Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej w Polsce.