"Rota" Marii Konopnickiej (utwór i streszczenie)
"Rota" to wiersz autorstwa Marii Konopnickiej opublikowany w 1908 r. Dwa lata później muzykę do tego utworu napisał Feliks Nowowiejski. Dziś to jedna z czołowych polskich pieśni patriotycznych. Każdy z nas zna co najmniej jej pierwszy wers, jednak na pamięć zasługuje cały utwór.
1. "Rota" – tekst wiersza
Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród. Nie damy pogrześć mowy, Polski my naród, polski lud, Królewski szczep piastowy. Nie damy, by nas gnębił wróg. Tak nam dopomóż Bóg! Tak nam dopomóż Bóg!
Do krwi ostatniej kropli z żył Bronić będziemy ducha, Aż się rozpadnie w proch i pył Krzyżacka zawierucha. Twierdzą nam będzie każdy próg. Tak nam dopomóż Bóg! Tak nam dopomóż Bóg!
Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz, Ni dzieci nam germanił, Orężny wstanie hufiec nasz, Duch będzie nam hetmanił. Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg. Tak nam dopomóż Bóg! Tak nam dopomóż Bóg
Nie damy miana Polski zgnieść, Nie pójdziem żywo w trumnę, W Ojczyzny imię i w jej cześć Podnosim czoła dumne. Odzyska ziemię dziadów wnuk. Tak nam dopomóż Bóg! Tak nam dopomóż Bóg
2. "Rota" – tekst, który warto znać
Po raz pierwszy "Rota" została publicznie wykonana 15 lipca 1910 r. przy okazji uroczystości odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie.
Słowa wiersza Maria Konopnicka miała napisać po wpływem zaostrzenia prześladowań Polaków w zaborze pruskim. Poetka chciała w ten sposób umocnić ducha narodowego w szeregach walczących z germanizacją.
"Rota" konkurowała z "Mazurkiem Dąbrowskiego" do określenia mianem hymnu narodowego.
3. O czym mówi "Rota"?
"Rota" to swego rodzaju apel do Polaków, który ma ich zmotywować do walki z zaborcą i wyzwolić spod obcego panowania. To ślubowanie wszystkich, którym na sercu leży dobro ojczyzny. Deklarują, że nigdy jej nie porzucą i nie wyprą się swojego pochodzenia, kultury i tożsamości.
Przysięga jest wypowiadana przed Bogiem, który ma pomóc prześladowanym Polakom odzyskać wolność.
Poetka łączy zatem w swoim utworze dwie wartości: religię i patriotyzm, które nierozerwalnie się ze sobą łączą.
Tekst utworu ma podniosły charakter. To uroczysta pieśń pochwalna o doniosłej tematyce. W wierszu występuje zbiorowy podmiot liryczny, a każdą zwrotkę kończy wezwanie do Boga.
4. Do czego wzywają słowa "Roty"?
Maria Konopnicka w "Rocie" umieściła słowa otuchy i wsparcia dla rodaków. Przypomniała przeszłosć Polski i walcznego ducha narodu. Kraj wielokrotnie upadał, ale patriotym i oddanie rodaków nie pozwoliły im utracić tożsamości.
Poetka przekonuje, że Polacy nie zasługują na despotyczne rządy zaborcy. Jeśli się zjednoczą, mogą go pokonać, w co mocno wierzy podmiot liryczny. Zagrzewa więc rodaków do walki.
5. "Rota" Marii Konopnickiej – utrwalamy wiadomości
Jeśli chcesz pomóc dziecku powtórzyć wiadomości dotyczące patriotycznej pieśni Marii Konopnickiej, zróbcie dobre notatki. Zapiszcie odpowiedzi na pytania:
- "Rota" – kto napisał tekst?
- Kto jest podmiotem lirycznym w "Rocie"?
- Dlaczego "Rota" jest uznawana za utwór patriotyczny?
Możecie też odsłuchać ten utwór w wykonaniu chóru.
