Zapalenie spojówek – rodzaje, objawy, leczenie

Zaczerwienienie to najczęstsza dolegliwość wskazująca na stan zapalny w oku. Objaw ten może wskazywać na zapalenie spojówek. Dobra diagnoza umożliwi prawidłowe leczenie i szybki powrót do zdrowia. Jednak odróżnienie symptomu czerwonego oka pomiędzy przekrwieniem spojówkowym a rogówkowym wymaga bacznej obserwacji i wizyty lekarskiej. Jednakże najskuteczniejszą metodą unikania nieprzyjemnych dolegliwości oczu jest zapobieganie ich wystąpieniu poprzez prawidłową profilaktykę.

1. Kiedy wiemy, że doszło do zapalenia spojówek?

Błona śluzowa oka, czyli spojówka, pokrywa tylną powierzchnię powiek i przechodzi u ich podstawy na gałkę oczną, okrywając ją, a następnie przechodzi do centralnej jej części w rogówkę. W spojówce rozprzestrzenione są gruczoły spojówkowe i śluzowe, których zadaniem jest zmniejszenie tarcia pomiędzy powiekami a rogówką i tworzenie w ten sposób funkcji ochronnej.

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

Wszelkie wirusy, bakterie, grzyby czy też substancje alergizujące i drażniące mogą podrażnić spojówkę, prowadząc do odczuwalnych objawów różnego rodzaju. Najczęstszym z nich jest symptom czerwonego oka.

Specjalista badający narząd wzroku jest w stanie umiejętnie rozróżnić przekrwienie spojówkowe od rogówkowego z uwagi na kilka różniących się objawów. W przypadku zaburzeń w spojówce może dochodzić do bardziej obwodowego położenia, które zanika, zbliżając się do rogówki. Ponadto naczynia podczas nacisku na spojówkę bledną, a powiększone poruszają się wraz ze spojówką.

Całkiem inaczej jest w przekrwieniu rogówkowym, w którym nie następuje zanik przekrwienia podczas nacisku naczynia oraz nie dochodzi do poruszania się naczyń wraz z rogówką. Takiego rodzaju dokładnej analizy dokonać może jedynie lekarz. Jednakże bez większego problemu każdy człowiek jest w stanie zauważyć odczuwalne i widoczne zmiany, które wskazują na zapalenie spojówek.

Zaliczyć do nich można przede wszystkim łzawienie oraz nierzadko wydzielanie się ropy. Dodatkowo oko potrafi swędzieć lub szczypać, jakby było poparzone. Ponadto bywa, iż osoby skarżą się na odczuwanie „piasku pod powiekami” albo że nie mogą patrzeć na światło, gdyż czują duży dyskomfort. Ponadto trzeba także umiejętnie obserwować objawy współwystępujące z innymi schorzeniami typu przeziębienie czy grypa. Wówczas oprócz kataru i kaszlu dochodzi do podrażnienia spojówek. Co istotne, w zależności od rodzaju zapalenia wyróżnia się specyficzne dla niego objawy.

Wyróżnić można kilka rodzajów zapalenia spojówek:

• wirusowe, do którego mogło dojść poprzez kontakt z wirusem. Często łączone jest z wirusem grypy lub innej infekcji. Dochodzi do niego także poprzez kontakt z osobami zainfekowanymi i korzystanie ze wspólnych ręczników i kosmetyków. Leczenie dotyczy głównie objawów występowania wirusa, który zanika samoistnie wraz z wyzdrowieniem. Jednak istotne jest w takiej sytuacji dbanie o higienę rąk i twarzy, w przeciwnym razie z wirusowego zapalenia spojówek może dojść do kolejnego rodzaju, czyli bakteryjnego;

• bakteryjne, które oprócz łzawienia, pieczenia i innych typowych objawów doprowadza do ropnej wydzieliny, która potrafi skleić powiekę (głównie po spaniu). Spowodowane jest to przeniesieniem bakterii poprzez brudne dłonie i zatarcie oka lub z uwagi na nadkażenie wirusowego zapalenia spojówek pojawiającego się podczas grypy, zapalenia zatok itp. Leczenie bakteryjnego zapalenia spojówek wymaga interwencji lekarskiej i przepisania leku, a także maści na bazie antybiotyku;

• rzeżączkowe, wywołane przez bakterię Neusseria gonorrhoeae. Występuje głownie u noworodków z uwagi na przejście zakażenia z dróg rodnych matki chorującej na rzeżączkę. Choroba ta trwa kilka dni po urodzeniu dziecka i objawia się silnym obrzękiem powiek malucha i silną wydzieliną ropną. Dochodzi do niej rzadko, gdyż aktualnie po urodzeniu dziecka stosuje się natychmiastowe zakroplenie oczu roztworem azotanu srebra;

• alergiczne, które ujawnia się w czasie nasilonej reakcji alergicznej. Wraz z wzięciem leków przeciwalergicznych objawy słabną lub nikną;

• nieinfekcyjne proste, czyli takie, do którego doszło podczas bliskiego kontaktu ze światłem spawalniczym.

2. Zapobieganie i leczenie zapalenia spojówek

1. Podrażnione oko wymaga odpowiedniego traktowania. Dlatego też w przypadku wystąpienia zapalenia spojówek konieczne jest zawsze przestrzeganie zasady unikania obciążenia oka wszelkimi kosmetykami, makijażem czy też nawet soczewkami kontaktowymi. Jeżeli ulgę przynosi zakładanie okularów przeciwsłonecznych, trzeba je nosić przez pewien czas. Jeżeli jednak człowiek czuje, że doszło do podrażnienia spojówki, można przede wszystkim wykorzystać ogólnodostępne „sztuczne łzy”, by oko nawilżyć, ale także unikać substancji czy też miejsc wywołujących podrażnienia spojówek.

W zależności od rodzaju zapalenia spojówek wybiera się sposób leczenia. W przypadku bakteryjnego zapalenia skuteczną formą okazuje się podawanie leków w postaci kropli z antybiotykiem, a niekiedy maści z antybiotykiem. Po tygodniu leczenia wszystko powinno wrócić do normy. W odniesieniu do wirusowego zapalenia stosuje się czasami chłodne okłady, jednak najskuteczniejszą formą leczenia jest opanowanie infekcji wirusowej poprzez zażywanie leków przeciwwirusowych zleconych przez lekarza. Wszystko powinno wrócić do stanu prawidłowego w ciągu 7 dni.

Podrażnienie spojówki substancjami chemicznymi wymaga natychmiastowego dokładnego przemycia oka wodą, by wypłukać drażniący czynnik. Jeżeli substancja chemiczna jest poważna, należy bezzwłocznie udać się do lekarza. Alergiczne zapalenie spojówek leczy się poprzez sięganie po leki antyalergiczne. Pomocne stają się także chłodne okłady.

3. Higiena oczu

Lepiej zapobiegać, aniżeli leczyć, dlatego tak istotne okazuje się przestrzeganie podstawowych zasad higieny. Oznacza to, że każdy człowiek powinien stosować się do prostych reguł.

• Po pierwsze, nie należy pożyczać kosmetyków do oczu.

• Po drugie, trzeba często myć oczy i ręce.

• Po trzecie, podrażnionego oka nie wolno drapać i przecierać.

• Po czwarte, soczewki kontaktowe muszą być prawidłowo przechowywane.

• Po piąte, nie dziel się soczewkami kontaktowymi.

• Po szóste, w czasie infekcji nie używaj kosmetyków ani soczewek.