Niedotlenienie okołoporodowe
Niedotlenienie okołoporodowe to niewydolność oddechowa u noworodka spowodowana niewystarczającą ilością tlenu przed, w trakcie lub po porodzie. Termin ten dotyczy nieudanej próby rozpoczęcia regularnego oddychania przez dziecko w ciągu minuty od narodzin. Jest to groźny stan, który może prowadzić do zmniejszenia dotlenienia mózgu i tkanek, a także do uszkodzenia mózgu lub nawet śmierci dziecka, jeśli nie zostaną podjęte właściwe kroki.
1. Przyczyny i objawy niedotlenienia okołoporodowego
Noworodki zaczynają zwykle oddychać bez niczyjej pomocy i płaczą po narodzinach. W ciągu pierwszej minuty życia większość dzieci doskonale radzi sobie z wdychaniem i wydychaniem. Jeśli dziecko nie zaczyna prawidłowo oddychać, diagnozuje się niedotlenienie okołoporodowe.
Zdrowe noworodki mają silne mięśnie w momencie narodzin i aktywnie poruszają nogami i rękoma. Dla kontrastu, dzieci z niedotlenieniem są całkowicie bezwładne i w ogóle się nie poruszają.
Istnieje wiele przyczyn niedotlenienia. Najczęstsze z nich to: niedotlenienie dziecka przed porodem, ucisk pępowiny w czasie porodu, poród przedwczesny lub złożony, a także podanie ciężarnej środka znieczulającego.
Ryzyko niedotlenienia u dziecka jest większe, gdy matka ma mniej niż 16 lub więcej niż 40 lat, ma niski status społeczny, choruje na cukrzycę lub nadciśnienie, w przeszłości miała aborcję lub doświadczyła poronienia, a także nie dbała o siebie w czasie ciąży.
Prawdopodobieństwo problemów wzrasta także w przypadku nieprawidłowości płodu, poważnego upośledzenia dziecka oraz nadużywania alkoholu i palenia papierosów w ciąży.
Symptomy niedotlenienia u dziecka to: siny lub błękitny odcień skóry, niska częstotliwość akcji serca, bezwładne kończyny oraz słaba reakcja na stymulację. Diagnozy dokonuje się za pomocą skali Apgar.
2. Leczenie niedotlenienia u dzieci
Leczenie niedotlenienia u noworodka sprowadza się do resuscytacji dziecka. Lekarz zaczyna od lekkiego ssania gardła miękkim cewnikiem. Jeśli stymulacja i wolne drogi oddechowe nie skutkują właściwym oddychaniem, dziecku podaje się 100 proc. tlen poprzez maskę na twarz.
Gdy nawet to nie wystarczy, a dziecko nadal nie oddycha, konieczna jest sztuczna wentylacja. Typową metodą stosowaną w takich sytuacjach jest nałożenie maski wentylacyjnej oraz zastosowanie resuscytatora. W razie braku reakcji dziecka, dokonuje się intubacji.
Im cięższa jest postać niedotlenienia, tym więcej czasu potrzeba, by dziecko zaczęło spontanicznie oddychać. Jeśli noworodek nie oddycha lub gdy jego serce bije z częstotliwością mniejszą niż 60 uderzeń na minutę, lekarz wykonuje masaż serca. Czasami podaje się dziecku adrenalinę. Gdy noworodek zaczyna oddychać, zostaje przeniesiony na oddział i poddany obserwacji.
Rokowania dla dzieci z niedotlenieniem zależą od czasu, podczas którego dziecko nie było w stanie oddychać. Przedłużone niedotlenienie wiąże się z uszkodzeniami mózgu, serca, nerek oraz płuc. Istnieje też ryzyko śmierci dziecka, gdy niedotlenienie noworodka trwa ponad dziesięć minut.