Dysplazja stawu biodrowego u dzieci
Czy wiesz, jak powstaje dysplazja? Zdrowy staw biodrowy jest zamknięty torebką stawową, w której znajduje się główka kości udowej idealnie pasująca do panewki stawu biodrowego. W momencie występowania dysplazji, wszystkie te elementy stawu biodrowego nie pasują do siebie, w konsekwencji główka wypada z panewki.
1. Kształtowanie stawów
Staw biodrowy w ciągu pierwszych kilku miesięcy życia jest bardziej elastyczny dlatego, że jest wciąż wykonany z miękkiej chrząstki. Jeśli biodra dzieci są zmuszane do złych pozycji istnieje ryzyko trwałego zniekształcenia stawu, czyli dysplazji stawu biodrowego lub stopniowego wysuwania się stawu, czyli dyslokacji biodra.
Dysplazja stawu biodrowego lub zwichnięcia stawu u dzieci często jest niebolesne, więc może być niezauważone, aż do momentu kiedy dziecko zaczyna chodzić. To może doprowadzić do bolesnego zapalenia stawów w okresie dojrzewania.
Ryzyko wystąpienia dysplazji jest największe w ciągu pierwszych kilku miesięcy życia. Niestety, niektóre przypadki dysplazji występują już przy urodzeniu i nie można im zapobiec. Międzynarodowy Instytut Dysplazji Stawów Biodrowych wyjaśnia, że w wielu przypadkach wada może się pogarszać w wyniku niewłaściwego noszenia pieluszki przez dziecko.
Okazuje się, że nawet proste czynności, takie jak noszenie, karmienie, siedzenie i usadzanie w foteliku samochodowym mogą wpływać na prawidłowy rozwój zdrowia dziecka.
2. Przyczyny występowania dysplazji
- czynniki genetyczne – może być dziedziczona po rodzicach.
- ułożenie dziecka w macicy – istnieją takie przypadki, kiedy dziecko ma niewystarczającą ilość miejsca w łonie matki, nie może wtedy swobodnie się ułożyć i prawidłowo rozwijać.
- czynniki hormonalne – relaksyna i estrogeny to hormony ciążowe matki odpowiedzialne za rozluźnianie stawów miednicy u kobiet w ciąży. Mogą one powodować zwiotczenie torebek stawowych lub rozciąganie stawu biodrowego płodu. Hormony te zazwyczaj bardziej wpływają na rozwój dziewczynek, u których dysplazja występuje dużo częściej.
- ułożenie miednicowe dziecka w czasie porodu – w trakcie porodu może dojść do uszkodzenia niektórych elementów stawu biodrowego.
Dziecko z podejrzeniem dysplazji lekarz powinien dokładnie zbadać, a następnie skierować na badanie USG lub RTG. W domu zaleca się tzw. szerokie pieluchowanie i częste układanie dziecka na brzuszku.
W ostateczności lekarz może zalecić zakładanie rozwórki (umożliwia ona prawidłowe wykształcenie się stawu, dzięki utrzymaniu odpowiedniej pozycji w panewce stawu biodrowego).
3. Oznaki dysplazji
Istnieje kilka objawów, które trzeba obserwować:
- Asymetria - asymetryczne fałdki pod pośladkami, różna długość nóżek (często asymetria widoczna jest dopiero po rozpoczęciu chodzenia).
- Strzelanie, trzask w stawach – może wskazywać na wypadanie główki kości udowej z panewki.
- Ograniczony zakres ruchu - rodzic ma trudności z szerokim rozłożeniem nóżek dziecka, np. w czasie przewijania, wyczuwa przeskakiwanie stawu lub opór w ruchu.
- Ból i problemy z chodzeniem - ból zazwyczaj nie jest obecny u niemowląt i małych dzieci z dysplazją stawu biodrowego. Jednak jest najczęstszym objawem dysplazji stawu biodrowego w okresie dojrzewania.
4. Prawidłowe siedzenie
Niektóre rodzaje nosidełek, fotelików i innych urządzeń mogą zakłócać zdrowe ułożenie dziecka. Urządzenia te mogą przypadkowo umieścić biodra w niezdrowej pozycji i wpłynąć na ich ukształtowanie, zwłaszcza kiedy są używane przez dłuższy okres czasu.
Ważne jest dopasowanie wielkości urządzenia do dziecka (jego wzrostu i wagi). Przy wyborze fotelika musimy kierować się tym, aby był on jak najszerszy. Ważną rzeczą jest, aby przyjrzeć się, czy dziecko ma odpowiednią ilość miejsca między kolanami, by mogło swobodnie rozłożyć nogi w tzw. pozycję żaby. Zakazaną pozycją jest pozycja w "W".
5. Noszenie dziecka
Różnorodne gadżety do noszenia dziecka stają się coraz bardziej popularne. Prawidłowa pozycja noszenia niemowląt jest szczególnie ważna, ponieważ dziecko spędza dużo czasu na rękach. Jeśli u dziecka została rozpoznana dysplazja zaleca się noszenia dziecka, w pozycji w której biodra ułożone są w formie V.
Jest to pozycja, w której dziecko jest ułożone brzuszkiem do brzucha matki, nóżki dziecka są rozłożone wokół tułowia mamy, a kolana są nieco wyżej niż pośladki lub na poziomie pośladków. Główka musi być cały czas podtrzymywana. Gdy dziecko już samo utrzymuje główkę, można używać nosidełek.
6. Właściwe pieluszki i ubranka
Źle dobrane pieluszki mogą również powodować problemy z bioderkami dziecka. Przy wyborze pieluszek ważne jest to, aby nie krępowały ruchów, i przepuszczały powietrze.
Przy przewijaniu nie powinno podnosić się dziecka za nogi, ani ich prostować. Ubranka powinny być luźne i wygodne, nie powinny uciskać dziecka i ograniczać jego ruchów.
Ten film wyjaśnia jak prawidłowo przewijać dzieci.
7. Karmienie piersią dziecka
Karmienie piersią przynosi korzyści zdrowotne zarówno dla matki, jak i dziecka. Jednak, aby nakarmić dziecko z dysplazją trzeba odpowiednio dostosować pozycje podczas karmienia. By czuć się bardziej komfortowo można użyć poduszki, którą układa się na kolanach, która pomaga w podtrzymywaniu dziecka.
Można również zastosować karmienie podczas leżenia, w pozycji bocznej. Wiele matek obecnie w czasie karmienia wykorzystuje pufy, tzw. beanbag, ponieważ dają one stabilne podparcie w pozycji półleżącej.
