Najczęstsze pytania dotyczące rotawirusów
1. Jakie są objawy zakażenia rotawirusem?
Można podejrzewać, że dziecko zostało zakażone rotawirusem, gdy objawy podobne do zatrucia pokarmowego wystąpiły bardzo gwałtownie. Objawy to:
- wymioty trwające 1-2 dni z częstotliwością 3-4 razy na dobę;
- gorączka;
- wodnista biegunka, z wypróżnianiem się ok. 10 razy na dobę, trwająca od 4 do nawet 8 dni.
2. Czy każdemu zakażeniu rotawirusem towarzyszą ostre objawy?
Choroba może mieć różny przebieg od ciężkiego do bezobjawowego. Nie wiadomo jednak u którego dziecka przejdzie bezobjawowo, a u którego będzie miała ciężki przebieg.
3. Czy dzieci zakażone rotawirusem często trafiają do szpitala?
21,5 tysiąca dzieci w Polsce poniżej 5 roku życia rocznie (na 172 tysiące dzieci, które są zakażone rotawirusem) wymaga hospitalizacji.
4. Jak opiekować się dzieckiem zakażonym rotawirusem?
Nie wolno doprowadzić do odwodnienia dziecka. Podczas trwania wymiotów i biegunki należy podawać dziecku płyny w małych ilościach. Nie należy stosować leków przeciwbiegunkowych bez konsultacji z lekarzem.
Jeśli dziecko przyjmuje leki przeciwgorączkowe, należy upewnić się, czy lek nie został wydalony podczas trwania biegunki lub wymiotów.
Należy zwracać uwagę na wymiotujące dziecko i nie wolno dopuścić do zachłyśnięcia się wymiocinami. Warto zadbać o bezpieczną pozycję dziecka w nocy, kiedy również zdarzają się wymioty.
Trzeba często zmieniać pieluszkę, najlepiej od razu po wypróżnieniu się, aby nie dopuścić do powstania odparzeń. Ważne jest też mycie pupy dziecka. Warto mieć pod ręką środki przeciw odparzeniom.
5. Kiedy można zaszczepić dziecko przeciwko rotawirusom?
Zaszczepić dziecko można już po ukończeniu 6. tygodnia życia. Szczepionka doustna może być podana w 2 lub 3 dawkach (w zależności od producenta szczepionki). Cykl szczepienia trzeba zakończyć do ukończenia 24. lub 32. tygodnia życia dziecka.
Przeciwko rotawirusom nie można szczepić starszych dzieci ani osób dorosłych.
6. Ile kosztuje szczepionka przeciwko rotawirusom?
W zależności od rodzaju szczepionki (są dostępne szczepionki składające się z 2 lub 3 dawek) koszt to ok. 600-700 zł.
7. Dlaczego warto rozważyć zaszczepienie dziecka przeciw rotawirusom?
Objawy wywołane zakażeniem rotawirusami są szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych w wieku 4-23 miesiące. Gwałtowny przebieg infekcji u niemowląt może prowadzić do odwodnienia, które jest niebezpieczne dla życia. U starszych dzieci zachorowania są częstą przyczyną wizyt w poradniach lekarza rodzinnego i hospitalizacji w oddziałach zakaźnych(1).
Prawidłowo przeprowadzone szczepienie chroni niemowlęta przed ciężką postacią biegunki i eliminuje ryzyko hospitalizacji z powodu biegunek rotawirusowych. Wczesna ochrona jest niezwykle istotna dlatego, że powikłania związane z chorobą najciężej znoszą maluchy w pierwszych czterech miesiącach życia(2).
8. Jak przenoszone są rotawirusy?
Rotawirusy są przenoszone drogą pokarmową i przez kontakt z wydalinami. Wystarczy kontakt z nosicielem wirusa lub chorym bądź też zainfekowanym przedmiotem, aby zarazić się rotawirusem. Wirus ten przeżywa nawet do 4 godzin na rękach i skórze, natomiast na przedmiotach może się znajdować nawet przez kilka dni. Bywa również przenoszony drogą kropelkową.
9. Dlaczego najmłodsze dzieci są bardziej narażone na ostre objawy i ciężki przebieg zakażenia rotawirusem?
Dzieci poniżej 6 miesiąca życia zwykle najciężej przechodzą zakażenie rotawirusem. Dzieci bardzo łatwo ulegają odwodnieniu, ponieważ bardzo ciężko jest je nawodnić.
10. Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Kiedy biegunka i wymioty są bardzo silne i trwają kilka dni należy pójść z dzieckiem do lekarza. W takim przypadku może dojść do ciężkiego odwodnienia oraz niedoborów niezbędnych pierwiastków.
11. Kiedy nie można szczepić dziecka przeciwko rotawirusom?
Nie można zaszczepić dziecka powyżej 24-32 tygodnia życia. Szczepionka przeciwko rotawirusom nie może być podana osobom dorosłym.
12. Czy szczepionki przeciw rotawirusom są bezpieczne?
Tak. Wszystkie szczepienia, zanim zostaną dopuszczone do obrotu, muszą przejść dokładne badania kliniczne, które pozwolą na ocenę bezpieczeństwa ich stosowania. Bezpieczeństwo szczepień przeciwko rotawirusom zostało potwierdzone w badaniach klinicznych przeprowadzonych wśród ponad 130 tys. niemowląt na całym świecie. Jak wszystkie szczepienia, szczepienie przeciwko rotawirusom może powodować przemijające działania niepożądane, z których najczęstsze to: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, gorączka i rozdrażnienie. Samo szczepienie nie jest bolesne, ponieważ jest podawane doustnie(5,6).
13. Gdzie i w jaki sposób można zaszczepić dziecko przeciwko rotawirusom?
Szczepienia są dostępne w punktach szczepień. Można też nabyć je w aptece. Szczepienia są dostępne na receptę, którą może wystawić lekarz rodzinny, pediatra, internista bądź też lekarz innej specjalności.
Szczepienie wykonywane jest właśnie w punkcie szczepień (odpłatnie). Przed szczepieniem dziecko przechodzi badanie lekarskie.
Szczepionka podawana jest doustnie. Może być podana razem z większością szczepionek, które stosuje się u niemowląt. Informacje odnośnie łączenia szczepionek uzyskamy u lekarza.
Odpowiedzi powstały w konsultacji z lekarzem pediatrą Małgorzatą Gołgowska.