Trwa ładowanie...

Jak przebiega zapalenie płuc u dzieci? Rodzaje i leczenie

Zapalenie płuc u małych dzieci może spowodować nawet niewinny katar.
Zapalenie płuc u małych dzieci może spowodować nawet niewinny katar. (GettyImages)

Zapalenie płuc u dziecka – taka diagnoza brzmi groźnie. Choroby u malucha nie wolno bagatelizować, ponieważ jego układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni ukształtowany. Wystarczy, że starsze rodzeństwo „przyniesie” ze szkoły katar, a u małego szkraba może rozwinąć się zapalenie płuc. Czasami choroba przebiega zupełnie niepostrzeżenie, bez symptomów ostrzegawczych w postaci gorączki i kaszlu. Niepokój rodziców wzbudza dopiero wyraźne osłabienie dziecka, jego złe samopoczucie i narastający problem z oddychaniem.

spis treści

1. Wirusowe zapalenie płuc

Nietypowy przebieg zapalenia płuc u dzieci obserwuje się, gdy infekcja wywołana jest przez wirusy. Na wirusowe zapalenie płuc chorują najczęściej maluchy w wieku od czwartego miesiąca życia do czterech lat.

Przy wirusowym zapaleniu płuc dziecko powinno być od razu zawiezione do lekarza, który powinien je osłuchać i opukać – zapalny wysięk w płucach powoduje charakterystyczne odgłosy. Czasami do odpowiedniej diagnozy konieczne jest wykonanie zdjęcia RTG i badanie krwi.

Zobacz film: "Skutki lekceważenia przeziębienia"

Gdy badanie potwierdza przypuszczenia lekarskie, dziecko w wieku poniżej jednego roku trafia do szpitala. Dzieci starsze mogą być leczone w domu, gdy ich stan nie jest poważny i nie ma cech zagrażającej niewydolności oddechowej.

Wirusowe zapalenie płuc u dzieci bywa powikłaniem innej infekcji wirusowej – najczęściej grypy lub zapalenia oskrzeli. Zakażenie wirusowe objawia się:

Czasami przy tego typu zapalenie płuc objawia się także:

Zachorowaniu na zapalenie płuc sprzyjają: refluks żołądkowo-przełykowy, mukowiscydoza, wady anatomiczne układu oddechowego.

2. Bakteryjne zapalenie płuc

W wyniku infekcji dróg oddechowych bakterie łatwo wnikają do płuc i mogą powodować zakażenie bakteryjne. Bywa również tak, że bakterie same atakują płuca – bez torujących im drogę wirusów.

Szczególnie niebezpieczne dla maluchów są pneumokoki, pałeczki Haemophilus influenzae oraz gronkowce. Od tego roku każde nowonarodzone dziecko w Polsce jest szczepione obowiązkowo przeciwko pneumokokom.

Ministerstwo zdrowia refunduje niestety słabszą szczepionkę, która chroni dziecko przeciwko 10 serotypom pneumokoków. Za najlepszą obecnie szczepionkę 13-walentną musimy zapłacić sami. Szczepienie na pneumokoki znacznie ogranicza liczbę ciężkich zakażeń, które wymagają hospitalizacji.

Kiedy możesz podejrzewać bakteryjne zapalenie płuc u dziecka? W sytuacji, gdy maluch:

  • ma wysoką gorączkę, około 39ºC, której towarzyszą dreszcze;
  • jest osłabiony i bardzo się poci;
  • ma początkowo suchy, a następnie mokry kaszel i odkrztusza flegmę;
  • odczuwa bóle w klatce piersiowej;
  • ma napady duszności i trudno mu nabrać powietrza.

Przy powyższych objawach koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Bakteryjne zapalenie płuc zazwyczaj daje się wysłuchać. Przy oddychaniu dziecka w płucach słychać charakterystyczne szmery i rzężenie.

Czasami lekarz zleca wykonanie badania rentgenowskiego, które pomaga ocenić skalę infekcji i pozwala ustalić, czy jest to jednostronne czy dwustronne zapalenie płuc. Jeśli zapalenie jest jednostronne, niektóre dzieci układają się na chorym boku z kolanami podciągniętymi do klatki piersiowej, co ułatwia im oddychanie.

3. Grzybicze zapalenie płuc u dzieci

Najczęściej diagnozowane jest u niemowląt. Chorobę nazywaną pneumocystozą wywołuje grzyb o nazwie Pneumocystis jiroveci. Grzybicze zapalenie płuc objawia się:

  • narastającą dusznością;
  • przyspieszonym oddechem;
  • brakiem apetytu;
  • apatią;
  • gorączką;
  • kaszlem.

4. Bezobjawowe i atypowe zapalenie płuc u dzieci

W przypadku dzieci wyróżnia się również bezobjawowe zapalenie płuc i atypowe zapalenie płuc. Bezobjawowe zapalenie płuc nie daje charakterystycznych objawów choroby. W niektórych przypadkach sygnałem alarmowym są przyspieszony oddech i sporadyczny kaszel.

Dziecko może mieć również gorsze samopoczucie i być apatyczne. Prawidłową diagnozę można postawić jedynie w oparciu o zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej. Z kolei atypowe zapalenie płuc może rozwijać się nawet do kilku tygodni.

W początkowym okresie choroba przebiega łagodnie, by po 2-3 tygodniach zamanifestować swoją obecność uporczywym kaszlem i stanem podgorączkowym.

Atypowemu zapaleniu płuc mogą towarzyszyć takie objawy jak:

  • ból gardła;
  • ból głowy;
  • bóle mięśni;
  • wymioty;
  • biegunka.

5. Leczenie zapalenia płuc u dzieci

U dzieci powyżej pierwszego roku życia leczenie wirusowego zapalenia płuc ogranicza się zwykle do podawania leków łagodzących objawy, a więc przeciwgorączkowych, przeciwbólowych, ułatwiających odkrztuszanie wydzieliny i łagodzących kaszel.

Leki przeciwkaszlowe lekarz dobiera odpowiednio do rodzaju kaszlu. U dzieci z chorobami przewlekłymi albo z obniżoną odpornością zalecane są czasami leki przeciwwirusowe.

Dziecko powinno leżeć w łóżku, najlepiej wysoko ułożone, by łatwiej mu było oddychać i odkasływać flegmę. Pomagają inhalacje i oklepywanie pleców dziecka. Trzeba też dbać o wietrzenie pokoju, w którym przebywa maluch.

Warto nawilżać powietrze. W czasie gorączki pamiętaj o regularnym podawaniu dziecku płynów, by nie dopuścić do odwodnienia organizmu.

Bakteryjne zapalenie płuc u dzieci leczy się antybiotykami wymierzonymi w konkretne szczepy bakterii, które powodują chorobę. Przy braku pozytywnych efektów leczenia lekarz może zlecić wykonanie posiewu plwociny z antybiogramem lub bronchoskopię.

W domowym leczeniu zapalenia płuc niekiedy stosuje się bańki stawiane na pleckach dziecka. Bez względu na to, czy zapalenie płuc u dziecka jest wywołane bakteriami czy wirusami – jeśli przebiega z ogólnym złym stanem malca, wysoką gorączką i poważną dusznością, jest wskazaniem do leczenia szpitalnego.

Dzieciom leczonym w szpitalu, ze względu na stan zdrowia, podaje się leki drogą dożylną. Często wymagają też tlenoterapii, aerozoloterapii i monitorowania zawartości tlenu we krwi włośniczkowej za pomocą pulsoksymetru.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze