Wkładka wewnątrzmaciczna bez hormonów

Wkładka wewnątrzmaciczna bez hormonów kształtem przypomina literę T. Inaczej jest to, tzw. spirala domaciczna, choć wcale nie jest spiralna. Tylko pierwsze wkładki wewnątrzmaciczne, produkowane w latach międzywojennych, wyglądały jak zwinięty wąż. Początkowo wkładki wewnątrzmaciczne bez hormonów robiono ze srebra, ze względu na jego jałowość i przeciwbakteryjne działanie. Wkładka wewnątrzmaciczna bez hormonów to dobra metoda antykoncepcyjna dla kobiet po porodzie, karmiących piersią.

1. Powstanie wkładki wewnątrzmacicznej bez hormonów

Wkładkę antykoncepcyjną umieszcza się wewnątrz macicy. Z powodu powikłań zapalnych przez wiele lat wkładka wewnątrzmaciczna nie była uznawana za bezpieczny środek antykoncepcyjny. Specjaliści jednak ciągle eksperymentowali, aby poprawić działanie spirali. Wielokrotnie zmieniano jej kształt, stosowano różne tworzywa, wypróbowywano różne metale. Optymalny model, który zasłużył na uznanie, nazwano pętlą Lippesa. Tego typu wkładka domaciczna wykonana była z plastiku. Łatwo ją było wysterylizować i założyć.

Wkładka wewnątrzmaciczna nieuwalniająca hormonów za skuteczny i bezpieczny środek antykoncepcyjny została uznana przez lekarzy dopiero w latach 60. XX wieku. Spirale domaciczne cieszą się zmienną popularnością w różnych krajach. W państwach uboższych mają wiele zwolenniczek, ponieważ stosowane przez dłuższy czas są tanim środkiem zapobiegającym ciąży. Ich działanie utrzymuje się przez kilka lat od założenia. Sama wkładka jest dość droga, ale po przeliczeniu ceny antykoncepcji na jeden miesiąc okazuje się, że jest opłacalna. Najnowsze modele wkładek wewnątrzmacicznych są skuteczne nawet do sześciu lat.

Zobacz film: "Wkładki wewnątrzmaciczne"

2. Skuteczność wkładki wewnątrzmacicznej bez hormonów

Tradycyjna wkładka wewnątrzmaciczna bez hormonów jest wykonana najczęściej z miedzi. Jej skuteczność według indeksu Pearla wynosi od 0,3 do 2,0. Najwięcej niepożądanych ciąż pojawia się w okresie bezpośrednio po założeniu spirali. Wtedy bowiem istnieje największe ryzyko, że wkładka się przemieści lub wypadnie. W Polsce lekarze zazwyczaj proponują kobietom zakładanie wkładki domacicznej w trakcie miesiączki, ponieważ pewne jest wtedy, że kobieta nie jest w ciąży. Kanał szyjki macicy jest wówczas lekko otwarty, dzięki czemu zainstalowanie wkładki jest prostsze i mniej bolesne dla pacjentki. Niekiedy przy zakładaniu spirali stosowane jest miejscowe znieczulenie.

Nowoczesna spirala domaciczna nieuwalniająca hormonów ma wielorakie działanie antykoncepcyjne:

• utrudnia plemnikom dotarcie do jajowodu i zapłodnienie komórki jajowej, ponieważ powoduje jałowy, czyli pozbawiony bakterii, odczyn zapalny;
• unieruchamia plemniki poprzez obecne na powierzchni spirali jony miedzi;
• zmienia śluzówkę macicy w taki sposób, że niemożliwa staje się implantacja zapłodnionej komórki jajowej.

Spirala domaciczna jest przede wszystkim środkiem antykoncepcyjnym. Jej efekt poronny jest wątpliwy. Jak wykazują badania, używanie wkładki wewnątrzmacicznej nie zwiększa częstotliwości wydalania z organizmu kobiety zapłodnionych komórek jajowych.

3. Przeciwwskazania stosowania wkładki wewnątrzmacicznej

Nie wszystkie kobiety mogą korzystać ze spirali domacicznej. Wkładki nie mogą stosować:

• kobiety z ostrymi infekcjami miejsc intymnych;
• kobiety z przewlekłym nawracającym zapaleniem przydatków;
• kobiety z chorobami mogącymi się zaostrzać w czasie stanów zapalnych, np. z zapaleniem wsierdzia lub chorobą zastawek serca;
• kobiety z obniżoną naturalną odpornością organizmu, np. chorujące na AIDS czy cukrzycę;
• kobiety mające długotrwałe i intensywne krwawienia miesiączkowe;
• kobiety ze zmianami macicznymi, np. z mięśniakami macicy;
• kobiety z wadami wrodzonymi macicy, np. z macicą dwurożną.

4. Objawy niepożądane stosowania wkładki domacicznej

Kobiety, które stosują spiralę domaciczną mają zazwyczaj dłuższe i bardziej obfite menstruacje. Wkładka wewnątrzmaciczna może również zwiększać towarzyszący miesiączce ból podbrzusza, a także zaostrzać istniejący stan zapalny. Kobiety korzystające z wkładek wewnątrzmacicznych powinny zgłaszać się do lekarza, gdy zaobserwują u siebie nawet niewielkie objawy stanu zapalnego, np. skurcze, bóle, plamienia międzymiesiączkowe czy podwyższoną temperaturę. Należy się liczyć również z tym, że sam zabieg zakładania spirali jest obarczony pewnym ryzykiem. Czasami zdarzają się uszkodzenia macicy, zwłaszcza u kobiet w okresie połogu.

Polscy lekarze polecają wkładkę wewnątrzmaciczną kobietom, które już rodziły. Po pierwsze dlatego, że w przypadku tych kobiet łatwiej jest założyć spiralę. Po drugie, w przypadku zaistnienia przewlekłych stanów zapalnych po założeniu spirali wzrasta ryzyko późniejszych problemów z zajściem w ciążę. Oczywiście, z wkładki wewnątrzmacicznej mogą również korzystać kobiety niemające jeszcze dzieci, ale przed podjęciem decyzji o stosowaniu spirali powinny być poinformowane o wszystkich jej zagrożeniach. Należy pamiętać, że wkładka wewnątrzmaciczna zwiększa ryzyko powstawania stanów zapalnych, tak więc intensywne życie seksualne i częste zmiany partnerów mogą doprowadzać do nawracających zakażeń.

Czy może się zdarzyć, że kobieta korzystająca ze spirali zajdzie w ciążę? Odpowiedź jest twierdząca. Jak każda metoda antykoncepcji, tak i wkładka wewnątrzmaciczna nie daje stuprocentowej gwarancji zapobiegania ciąży. Jeśli kobieta, pomimo korzystania z wkładki zajdzie w ciążę, w początkowych miesiącach ciąży może dojść do poronienia albo też wkładka wrośnie w łożysko lub błony płodowe i zostanie wydalona dopiero podczas porodu. Spirala nie uszkadza płodu, dlatego nie należy jej usuwać, gdy okaże się, że kobieta jest w ciąży. Wyjmowanie wkładki stwarza większe ryzyko poronienia niż pozostawienie jej w macicy.

5. Jak zwiększyć skuteczność wkładki wewnątrzmacicznej?

1. Omów z ginekologiem wybór odpowiedniego modelu wkładki.
2. Przez pierwszy miesiąc od założenia spirali stosuj dodatkową formę antykoncepcji.
3. Co roku kontroluj u ginekologa położenie wkładki.
4. Pamiętaj, że po kilku latach stosowania skuteczność wkładki maleje.
5. Przy silnych upławach, pieczeniu pochwy i bólu podbrzusza zwróć się szybko do lekarza.
6. Nie używaj tamponów podczas menstruacji, lecz raczej stosuj podpaski.
7. Przy obfitych i długotrwałych miesiączkach udaj się do ginekologa.
8. Jeśli miesiączka nie pojawi się w terminie, wykonaj test ciążowy i pójdź do lekarza.

Wkładkę wewnątrzmaciczną należy kupować wyłącznie w aptece, po wcześniejszej konsultacji ze specjalistą. Przed kupnem należy sprawdzić okres przydatności do użycia i czas skuteczności.