Gazy w ciąży - przyczyny i zapobieganie
Gazy w ciąży i uciążliwe wzdęcia są problemem wielu przyszłych mam. Niestety, gazy na początku ciąży i w późniejszych jej etapach jest to dość typowa dolegliwość ciążowa, która nie jest jednak bezpośrednio wywoływana przez ciążę. Hormony ciążowe znacznie zwiększają ryzyko, że wzdęcia i gazy w ciąży się pojawią, ale przy prawidłowej diecie i dbaniu o siebie, kobiecie powinno udać się uniknąć nadmiernych gazów i wzdęć. Co oznacza uczucie pełnego brzucha w pierwszych tygodniach ciąży? Co na wzdęcia w ciąży?
1. Przyczyny wzdęć i gazów w ciąży
Progesteron jest hormonem ciążowym utrzymującym ciążę i wywołującym wiele zmian w ciele kobiety. Jedną z jego właściwości jest spowalnianie procesu przesuwania się pożywienia w jelitach.
Wydłużony proces trawienia sprawia, że w jelitach zaczynają się gromadzić nadmiernie gazy (tzw. bąki w ciąży) – co powoduje ból brzucha i wzdęcia na początku ciąży, pojawia się powiększony w brzuch w pierwszych tygodniach ciąży. Ciężarne często narzekają na niestrawność, częste odbijanie po posiłku, uczucie pełnego brzucha w ciąży, a wraz z jej postępem na zgagę.
Taka przyczyna wzdęć jest aktualna przez cały okres ciąży. Natomiast kiedy brzuszek zaczyna się robić duży, czyli w trzecim trymestrze ciąży, pojawia się dodatkowy czynnik wywołujący gazy i okropne wzdęcia w ciąży. Jest to uciskanie macicy na narządy wewnętrzne, w tym na jelita, co zaburza ich pracę, przez co gazy przed porodem mogą stać się bardziej uciążliwe.
Inną przyczyną gazów w ciąży jest nietolerancja pokarmowa, np. laktozy lub glutenu. Ciężarna zmagająca się z nietolerancją powinna unikać spożywania produktów mlecznych (lub wybierać te, które nie zawierają laktozy).
Jeśli nie tolerujemy fruktozy, powinniśmy unikać spożywania owoców. Jeśli mamy nietolerancję glutenu, aby uniknąć gazów i wzdęć, nie powinniśmy jeść produktów z pszenicy, białego pieczywa i innych pokarmów zawierających gluten. Obecnie w większości sklepów znajdziemy produkty niezawierające tego składnika.
2. Jak zmniejszyć gazy w ciąży?
Jakie są sposoby na wzdęcia w ciąży? Aby zmniejszyć ryzyko, że gazy i wzdęcia w ciąży się pojawią, należy pamiętać, że istnieją czynniki, które powodują bezpośrednio tego typu problemy jelitowe i które jak najbardziej można kontrolować.
Podczas żucia gumy połyka się powietrze, co zwiększa ryzyko pojawienia się wzdęć. Jedzenie w pośpiechu działa bardzo podobnie. Warto więc poświęcić więcej czasu na posiłki i zwrócić uwagę na dokładne i niezbyt szybkie przeżuwanie pokarmów.
Można także zmodyfikować dietę tak, aby była możliwie najmniej uciążliwa dla jelit. Aby to zrobić, należy ograniczyć potrawy ciężkostrawne, czyli na przykład:
- potrawy smażone na oleju,
- potrawy zawierające dużo tłuszczu,
- potrawy mocno przyprawione.
Inną grupą pokarmów utrudniających trawienie są pokarmy typowo wzdymające, czyli np. fasola, groch, kapusta, sałata, cebula, kalafior, szparagi, brukselka czy rzodkiew. Owocami bardziej obciążającymi jelita w ciąży niż pozostałe są gruszki, jabłka i brzoskwinie.
Nie można oczywiście całkowicie rezygnować z warzyw i owoców, które są cennymi źródłami witamin i minerałów. Można jednak wybierać te mniej „gazopędne”, a te obciążające układ pokarmowy jeść w rozsądnych ilościach.
Niezalecane w czasie ciąży są także słodzone napoje – niezależnie od tego, czy są słodzone za pomocą sztucznych słodzików, czy cukru. Do picia najlepiej wybierać wodę, która na pewno nie pogorszy uciążliwych wzdęć.
Dieta w ciąży powinna obfitować w błonnik, ale należy uważać z drastycznymi zmianami w jadłospisie. Nagłe zwiększenie ilości błonnika w diecie także wywoła problemy żołądkowe.
Zmiany należy wprowadzać stopniowo, aby uniknąć obciążenia układu pokarmowego i związanych z nim dolegliwości. Zmiany te obejmują:
- zamianę białego pieczywa na pełnoziarniste;
- zamianę białego ryżu na brązowy;
- zamianę białego makaronu na pełnoziarnisty;
- jedzenie różnego rodzaju kasz.
Jaki jest jeszcze domowy sposób na wzdęcia w ciąży? Aby zmniejszyć obciążenie układu pokarmowego w ciąży, należy zmniejszyć wielkość posiłków, za to spożywać je częściej. Optymalnie byłoby jeść 4-6 niewielkich posiłków dziennie i poświęcać na nie więcej czasu niż zwykle, aby nie jeść w pośpiechu.
3. Gazy i wzdęcia w ciąży - leczenie
Wzdęty brzuch w ciąży i gazy to przypadłość zwykle niewymagająca leczenia farmakologicznego. Zwykle zalecana jest odpowiednia dieta, opisana wyżej.
Jadłospis ciężarnych zmagających się ze wzdęciami powinien być wzbogacony o ziołowe herbatki, najlepiej z domieszką imbiru, melisy, majeranku, macierzanki lub rumianku.
Na wzdęcia we wczesnej ciąży oraz w czasie jej trwania można stosować także koper włoski, przygotowując herbatkę ekologiczną, która pomaga na trawienie i jest bezpieczna dla ciężarnych. Jeśli jednak wzdęcia mimo odpowiedniej diety nie znikają, a ponadto pojawia się ostra biegunka, ból, wymioty lub krew, powinniśmy niezwłocznie skonsultować
4. Jak zapobiegać wzdęciom w ciąży
Najlepszym sposobem na gazy i wzdęcia w ciąży jest profilaktyka. Zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć, stąd też warto już na samym początku zadbać o właściwie zbilansowaną dietę, opierającą się na produktach niewzmagających produkcji gazów w jelitach.
Warto zadbać też o regularne posiłki oraz wprowadzenie do diety naturalnych probiotyków, takich jak jogurty czy maślanki.
Oprócz wcześniej wymienionych produktów gazotwórczych warto wyeliminować z diety artykuły z dużą ilością fruktozy, która również wykazuje takie właściwości. Ważne są również zalecenia niezwiązane z dietą w czasie ciąży.
Aby zmniejszyć produkcję gazów i uniknąć wzdęć warto zrezygnować z ciasnej bielizny, odzieży czy pasków uciskających. Warto też uprawiać regularną, umiarkowaną fizyczną aktywność oraz ćwiczyć techniki oddechowe i relaksacyjne.
