Dolegliwości w ciąży - ból pleców
W tym wyjątkowym okresie wiele przyszłych mam narzeka na swoją kondycję zarówno psychiczną, jak i fizyczną. Dlaczego w ciąży boli nas krzyż? Kiedy ból może oznaczać chorobę? Jak zapobiegać bólom kręgosłupa? Na pytania odpowiada dr n. med. Munther Sabarini z berlińskiej kliniki Avicenna.
1. Oprócz mdłości, częstego oddawania moczu, czy bólów głowy – może pojawić się ból kręgosłupa. Dlaczego tak się dzieje?
Bóle pleców pojawiają się z reguły w III trymestrze ciąży, kiedy obciążenie jest największe.
Dzieje się tak, ponieważ sylwetka pochyla się do przodu, napinają się mięśnie przykręgosłupowe, co skutkuje wygięciem kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, powodując przemieszczenie się dysków i ucisk na zakończenia nerwowe.
Samo dziecko w końcowym etapie ciąży waży ok. 3,5 kg. Do tego dochodzi masa powiększonej macicy (1 kg), wód płodowych i zwiększonej objętości krwi (3 kg), warstwa tłuszczu na pośladkach, biodrach i udach (2 kg) oraz łożysko (1 kg). Ta krótka kalkulacja wskazuje, że nasz kręgosłup przez min. 2 miesiące dźwiga łączny ciężar dodatkowy równy 10 kg.
Oczywiście, masa ta przyrastała stopniowo i zdrowy kręgosłup jest w stanie sobie z nim poradzić bez żadnego problemu, szczególnie, kiedy młoda mama przed zajściem w ciążę prowadziła aktywny tryb życia.
Zdarza się jednak, a dotyczy to aż 75 proc. kobiet, że niestety ból jest na tyle dokuczliwy, że kobieta potrzebuje wsparcia.
Pamiętajmy również, że w ciąży nie można dźwigać więcej niż 5 kg. Noszenie dużych zakupów, podnoszenie młodszego dziecka, czy praca przy przenoszeniu większych ciężarów – nie wchodzą w grę.
2. Kiedy ból pleców powinien stać się bodźcem do zapisania się na wizytę u lekarza?
Może się zdarzyć, że ból pleców jest na tyle uporczywy, że nie da się go znieść. Istnieje kilka sposobów na rozpoznanie czy dolegliwości są niegroźne, czy kwalifikują się do wizyty u specjalisty.
Po pierwsze, kiedy ból nie ustępuje po zmianie pozycji ciała, odpoczynku, a do tego promieniuje do jednej nogi i powoduje jej drętwienie lub osłabienie czucia – może oznaczać „wypadnięcie” dysku, a wówczas niezbędna jest konsultacja lekarska i stosowanie się ściśle do zaleceń.
Po drugie, ciężar może powodować również rozejście się spojenia łonowego, objawiającego się silnym bólem końcowego odcinka kręgosłupa oraz stawów biodrowych. Może również dojść do trudności w poruszaniu się.
Po trzecie, ból pleców podczas oddawania moczu oraz pieczenie w okolicach cewki moczowej może sygnalizować zapalenie pęcherza.
Po czwarte – silny ból odczuwany zarówno w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, jak i w dole brzucha, może oznaczać rozwieranie się szyjki macicy. Jeśli są to końcowe tygodnie ciąży – bóle mogą oznaczać rozpoczynający się poród.
Jeśli jednak termin jest odległy – może oznaczać przedwczesne rozwiązanie. W takim przypadku należy bezzwłocznie udać się do lekarza ginekologa lub bezpośrednio do szpitala.
3. Kiedy bóle nie są zbyt groźne – można stosować różne ćwiczenia i wspomagać pracę kręgosłupa. Jak to robić, aby sobie nie zaszkodzić?
Przyszłe mamy powinny również kontrolować swoją wagę. Jedzenie za dwie osoby już dawno stało się mitem.
Dieta w ciąży powinna składać się z 4-5 średniej wielkości posiłków bogatych w witaminy i minerały ważne dla rozwoju dziecka. Unikajmy słodyczy oraz słonych przekąsek. Pomoże nam to również wrócić do formy po urodzeniu dziecka.
Ruch i ćwiczenia także są wskazane, ale rezygnujmy z tych, które wymagają zbytniego wysiłku. Znakomite są ćwiczenia na piłce, które pomagają nawet w trakcie porodu! Poza tym unikajmy również długiego stania – korzystajmy z kas z pierwszeństwem – i długiego siedzenia – co jakiś czas powinniśmy wstawać i pospacerować.
Podpierajmy plecy w odcinku lędźwiowym poduszką, kiedy siedzimy. Korzystajmy również z poduszki elektrycznej, która rozgrzeje plecy, oraz z masażu.
Starajmy się również zachowywać prostą sylwetkę podczas stania, śpijmy na twardym materacu – najlepiej na lewym boku, a także nie nośmy butów na obcasach większych niż 1,5 cm.
W ostatniej fazie ciąży przydatny jest także specjalny pas ciążowy, podtrzymujący brzuch i odciążający kręgosłup.
Zachowując te podstawowe zasady zadbamy o to, by nasz kręgosłup był mniej narażony na obciążenia i posłużył nam bez szwanku w okresie noszenia maleństwa i karmienia piersią.
Kobiety, które cierpią nawet na sporadyczny ból kręgosłupa, a planują zajść w ciążę, powinny się udać na konsultacje do specjalisty, który oceni stan kręgosłupa, aby wykluczyć niekorzystne okoliczności (tj. kręgozmyk lub stenoza kanału kręgowego).