Cykl bezowulacyjny. Jak wygląda, co jest jego przyczyną?
Cykl bezowulacyjny (czyli anowulacja) to taki cykl menstruacyjny, w którym nie pojawia się owulacja ani faza lutealna. Nie jest to choroba w sama w sobie, a raczej objaw innych zaburzeń. Brak owulacji powoduje bezpłodność kobiety w danym cyklu. Brak owulacji a okres? Zaburzenie to powoduje problemy z miesiączkowaniem – zbyt obfite miesiączki, nieregularne krwawienia, a także ustanie miesiączkowania. Przyczyną takich problemów mogą być schorzenia, takie jak Zespół Policystycznych Jajników (PCOS), choroby tarczycy czy hiperprolaktynemia.
1. Jak wygląda cykl bezowulacyjny?
W przypadku prawidłowego cyklu menstruacyjnego u kobiety, występują w nim cztery fazy:
- menstruacja,
- faza folikularna,
- owulacja,
- faza lutealna.
Cykl bezowulacyjny zawiera tylko dwie pierwsze fazy. Taki cykl zwykle jest wydłużony do ponad 35 dni (licząc od pierwszego dnia jednej miesiączki do pierwszego dnia kolejnej), może nawet trwać około 180 dni. W niektórych przypadkach dochodzi do całkowitego zaniku miesiączkowania.
2. Brak owulacji a regularne miesiączki
Niektóre kobiety mające cykle bezowulacyjne mogą mieć dość regularne miesiączki, czasem nawet tak częste jak co 21 dni, inne uskarżają się z kolei na bardzo obfite krwawienia.
Zaburzenia miesiączkowania tego typu powinny być leczone, co jest szczególnie ważne w przypadku nadmiernie obfitych krwawień. Mogą one nieść za sobą ryzyko anemii, czyli niedokrwistości, utraty gęstości kości (co oznacza osteopenię, która może prowadzić do osteoporozy), a także niepłodności kobiecej.
Takie zaburzenia zwiększają także ryzyko raka endometrium, czyli błony śluzowej macicy. Chroniczna anowulacja może także doprowadzić do pojawienia się hiperinsulinemii, insulinooporności, cukrzycy typu 2, dyslipidemii czy nadciśnienia.
3. Co jest przyczyną cyklu bezowulacyjnego?
Brak owulacji pojawia się wskutek zaburzeń hormonalnych, wywołanych Zespołem Policystycznych Jajników (PCOS), hiperprolaktynemią (która może wywołać dysfunkcję gonad i w konsekwencji zanik miesiączki) czy chorobami tarczycy.
Pierwszym badaniem będzie więc badanie poziomu hormonów tarczycy, prolaktyny i hormonów płciowych. Jeśli jednak krwawienia z dróg rodnych są obfite, wcześniej należałoby wykluczyć krwawienie wywołane nieprawidłowościami ciąży, pojawieniem się mięśniaka gładkokomórkowego lub raka szyki macicy.
Cykle bezowulacyjne pojawiają się także w okresie poprzedzającym menopauzę, czyli w czasie perimenopauzy.
Niepłodność jest wtedy naturalnym skutkiem starzenia się organizmu. Perimenopauza oznacza, że funkcjonowanie jajników staje się nieregularne, by w momencie zakończenia procesu menopauzy, zupełnie ustać.
Leczenie braku owulacji zależy od bezpośredniej przyczyny tego zaburzenia. Aby wyleczyć problem, stosowane są leki przywracające równowagę hormonalną w organizmie.
Inną metodą leczenia niepłodności wywołanej brakiem owulacji jest indukowanie owulacji za pomocą środków farmakologicznych doustnych lub w zastrzykach.
W przypadku kobiet cierpiących na brak owulacji, które nie chcą zachodzić w ciążę, może wystarczyć leczenie hormonalne w postaci cyklicznego przyjmowania progesteronu i progestyn lub hormonalnych środków antykoncepcyjnych.