Żółtaczka w ciąży
Za zaburzenia czynności wątroby w ciąży najczęściej odpowiada wirusowe zapalenie wątroby (WZW). W zależności od rodzaju wirusa wywołującego chorobę, wyróżnia się wirusowe zapalenie wątroby typu A (wirus HAV), typu B (wirus HBV) oraz typu C (wirus HCV). Objawy kliniczne WZW u kobiet ciężarnych są takie same, jak u pozostałych pacjentów. Do głównych objawów należy wzrost bilirubiny we krwi i zażółcenie powłok ciała oraz śluzówek, choć niektóre rodzaje WZW przebiegają bez objawów żółtaczki. Czym grozi żółtaczka w ciąży?
1. Żółtaczka typu A i typu B
Jednak zdecydowana większość zakażeń ma miejsce w trakcie porodu, a nie ciąży – przez łożysko. Jeśli do zakażenia HBV dojdzie u dziecka w czasie porodu, istnieje aż 90% szans na to, że maluch stanie się nosicielem wirusa.
Wiele ośrodków przeprowadza u kobiet specjalne badania przesiewowe ku wirusowi HBV. Natomiast w przypadku pacjentek, u których wykryto antygen powierzchniowy – HbsAg, a także antygen WZW B – HbeAg, istnieje duże ryzyko przeniesienia zakażenia na dziecko.
Noworodkom takich matek natychmiast po narodzinach podaje się immunoglobulinę oraz szczepionkę przeciw wirusowi HBV. W ten sposób karmienie piersią przez kobietę posiadającą antygen HBs nie jest niebezpieczne dla dziecka.
2. Żółtaczka typu C
Zakażenie HCV ma dużą skłonność do przechodzenia w postać chroniczną. Tymczasem u około 1/5 takich pacjentek, zakażenie skutkuje marskością wątroby.
Stwierdzenie przeciwciał anty-HCV we krwi kobiety wskazuje przeważnie na przewlekłe schorzenie, a nie na nabycie odporności na żółtaczkę typu C. Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu C ma zazwyczaj przebieg bezobjawowy.
Ryzyko przejścia zakażenia z matki na płód w czasie ciąży jest niewielkie. Istotnym czynnikiem ryzyka jest dawka wirusa. Do transmisji zakażenia może dojść u tych kobiet, u których stwierdza się dodatni wynik badania na obecność przeciwciał anty-HCV i na obecność RNA wirusa HCV.
Ostre zapalenie wątroby typu C nabyte w trzecim trymestrze ciążyzwiększa ryzyko przejścia wirusa na płód. U kobiet z przewlekłą żółtaczką typu C na częstość transmisji zakażenia wpływa stężenie AlAT. Niestety wciąż nie posiadamy szczepionki przeciw zakażeniu HCV.
Należy także pamiętać, że noworodki, których matki są HCV-dodatnie, nie powinny otrzymywać immunoglobulin. Zakażenie WZW typu C przez mleko matki jest rzadkością.
Kobiety zarażone wirusem HCV, będące nosicielkami przeciwciał anty-HCV oraz RNA wirusowego, jednak nieposiadające HIV, mogą bezpiecznie karmić piersią.
Do zakażenia wirusem HBV lub HCV dochodzi głównie drogą krwiopochodną (m.in. narkomania, przygodne kontakty seksualne).
Zachorowanie na WZW typu B lub C we wczesnej ciąży nie stanowi poważniejszego ryzyka poronienia. Jednak zakażenie i zachorowanie w późniejszym okresie ciąży, oznacza większe ryzyko porodu przedwczesnego, obumarcia płodu lub śmierci noworodka.
Wirusowe zapalenie wątroby w ciąży rozpoznaje się na podstawie wyników laboratoryjnych, zwłaszcza prób wątrobowych. Żółtaczkę u ciężarnej można podejrzewać, obserwując takie objawy, jak dolegliwości ze strony układu pokarmowego, bóle stawowe i zmianę barwy ciała na żółtawą.