Wysiłkowe nietrzymanie moczu
Wysiłkowe nietrzymanie moczu polega na wyciekaniu moczu wbrew woli danej osoby. Mocz wycieka w momencie kaszlu, kichnięcia lub przy innych czynnościach powodujących wzrost ciśnienia w jamie brzusznej. Nietrzymanie moczu może początkowo występować tylko wtedy, kiedy dana osoba wykonuje czynność wymagającą dużego wysiłku. Z czasem wyciek moczu pojawia się także przy niewielkim wysiłku, a nawet i przy jego braku. Wysiłkowe nietrzymanie moczu najczęściej występuje u kobiet, a jego częstość wzrasta z wiekiem.
1. Przyczyny wysiłkowego nietrzymania moczu
Wysiłkowe nietrzymanie moczu może mieć charakter:
- anatomiczny,
- zwieraczowy.
Nietrzymanie moczu o charakterze anatomicznym polega na tym, że wyciek moczu powodowany jest przez nadmierną ruchomość cewki moczowej i pęcherza. Nietrzymanie moczu o charakterze zwieraczowym oznacza, że wyciek jest wywołany osłabieniem mięśni zwieracza cewki moczowej.
Te zaburzenia mogą być wywołane przez następujące czynniki:
- poród naturalny,
- menopauzę,
- operacje cewki moczowej,
- wady tkanki łącznej (wrodzone),
- radioterapię,
- wady wrodzone.
Poród czy operacje cewki moczowej mogą wywołać uszkodzenie struktur odpowiedzialnych za utrzymanie moczu. Wrodzone wady układu moczowego powodują, że funkcjonuje on nieprawidłowo. Natomiast zmiany hormonalne związane z przekwitaniem to czynniki dodatkowe, które zwiększają ryzyko pojawienia się tego zaburzenia. Nietrzymanie moczu może być też wywołane przez niektóre leki. Dodatkowo ryzyko pojawienia się nietrzymania moczu zwiększane jest przez palenie tytoniu, częste zaparcia, otyłość, częste zakażenia układu moczowego, udar, stwardnienie rozsiane, chorobę Parkinsona.
U mężczyzn nietrzymanie moczu pojawia się wskutek uszkodzenia struktur odpowiedzialnych za trzymanie moczu, które może być związane z operacjami gruczołu krokowegolub odbytnicy lub innym urazem. W przypadku mężczyzn także radioterapia może wywołać problemy z trzymaniem moczu.
2. Leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu
Wysiłkowe nietrzymanie moczu może być leczone za pomocą zarówno farmakoterapii, jak i fizykoterapii i ćwiczeń. Stosuje się przede wszystkim leki zwiększające napięcie zwieracza zewnętrznego lub leki działające w podobny sposób, ale równocześnie także zwiększające przewodzenie impulsów w nerwie sromowym. Terapią może być także trening mięśni dna miednicy, a także biofeedback. Przydatne są także ćwiczenia mięśni Kegla.
Rzadziej stosuje się leczenie operacyjne - jest to raczej rozwiązanie, jeśli inne rodzaje terapii zawiodą. Polega ono na rekonstrukcji uszkodzonych struktur i przywróceniu prawidłowego funkcjonowania układu moczowego. Operacja może być przeprowadzana przez powłoki brzuszne lub, w przypadku kobiet, przezpochwowo. Stosuje się, w zależności od konkretnego przypadku, operację pętlową, sztuczny zwieracz, wzmacnianie przedniej ściany pochwy, załonowe podwieszenie szyi pęcherza lub zabieg wprowadzenia implantów uszczelniających szyję pęcherza i cewkę bliższą. W diagnostyce i badaniu natężenia zaburzenia stosuje się tak zwane badanie urodynamiczne.