Leczenie niedoczynności tarczycy
Leczenie niedoczynności tarczycy sprowadza się do podawania farmaceutyków, które mają zniwelować niedobór hormonów tarczycy w organizmie. Leczenie niedoczynności tarczycy jest leczeniem substytucyjnym, polega na doustnym podawaniu preparatu lewotyroksyny w jednej porannej dawce, na czczo. U dzieci i młodych osób terapia prowadzona jest energicznie, natomiast niedoczynność tarczycyu osób starszych wymaga ostrożnego podejścia leczniczego i łagodnego, stopniowego zwiększania dawek leku. Niedoczynność tarczycy należy do chorób przewlekłych, często utrzymuje się przez całe życie. Prawidłowe leczenie zaburzeń tarczycy, rozpoczęte odpowiednio wcześnie, gwarantuje prawidłowy rozwój psychofizyczny i likwiduje wszelkie objawy.
1. Objawy niedoczynności tarczycy u noworodków
To, jakie objawy występują u danej osoby, zależy od jej wieku, poziomu hormonów tarczycy w organizmie oraz czasu trwania schorzenia. W przypadku wrodzonej niedoczynności tarczycy, pierwsze symptomy choroby nie są widoczne od razu po narodzinach dziecka. Dopiero ok. 3 dnia życia malucha przeprowadzane jest badanie przesiewowe - ocena stężenia TSH, wykonywana rutynowo na wszystkich oddziałach noworodkowych w Polsce.
Wysokie stężenie TSH(tyreotropina, hormon wytwarzany przez przysadkę mózgową, pobudzający tarczycę do produkcji hormonów T3 i T4), powyżej 15 mU/l, z reguły świadczy o wrodzonej niedoczynności tarczycy. Jeśli poziom TSH przekracza wartości referencyjne wykonuje oznaczenie poziomu wolnych hormonów tarczycy – fT4 i Ft3. Jeśli TSH jest podwyższone, a poziom hormonów tarczycy jest prawidłowy, rozpoznaje się tzw. utajoną niedoczynność tarczycy. Jeśli noworodek nie zostanie poddany leczeniu substytucyjnemu, rozwija się zespół charakterystycznych objawów klinicznych.
Główne objawy niedoczynności tarczycy u noworodków i niemowląt, to:
- długotrwała żółtaczka noworodkowa,
- zaburzenia rozwoju psychomotorycznego,
- uczucie zimna,
- bladość i suchość skóry,
- brak apetytu,
- powiększony obwód brzuszka,
- zaparcia, problemy z wypróżnianiem się,
- spowolniona akcja serca,
- opóźnienie zarastania ciemiączek,
- opóźnienie wzrostu,
- opóźnienie wyrzynania zębów,
- zachrypnięty płacz,
- obniżenie napięcia mięśniowego,
- senność i mała aktywność dziecka.
Niedoczynność tarczycy u noworodka grozi niedorozwojem umysłowym dziecka i karłowatością, ponieważ gruczoł tarczycowy w głównej mierze odpowiada za przemiany tkanki kostnej i wzrost kośćca. Wzrost ryzyka zaburzeń tarczycy u dziecka powoduje niedoczynność tarczycy u kobiety w ciąży. Nieleczona niedoczynność tarczycy w ciąży może skutkować niską masą urodzeniową noworodka, a w późniejszym okresie jego życia – nieprawidłowościami rozwoju psychofizycznego.
2. Terapia niedoczynności tarczycy u dzieci
Leczenie niedoczynności tarczycy u dzieci polega na doustnym podawaniu preparatu lewotyroksyny, który zastępuje fizjologicznie występujący w organizmie hormon tarczycy – tyroksynę (T4). Ze względu na to, że organizm dziecka nie jest w stanie wyprodukować wystarczającą ilość hormonów tarczycy, podawane są one z zewnątrz w postaci leków. Podczas terapii niedoczynności tarczycy należy wykonywać co jakiś czas kontrolne oznaczenia hormonów tarczycy we krwi. Ponadto, leczenie niedoczynności tarczycy wymaga szczególnej uwagi, jeśli chodzi o czas i rodzaj spożywanych posiłków, ponieważ niektóre pokarmy mogą utrudniać wchłanianie lewotyroksyny z przewodu pokarmowego. Są to np. produkty wysokobiałkowe. Absorpcję leków hormonalnych w leczeniu niedoczynności tarczycy może również osłabiać celiakia. Czasami, pomimo prawidłowego postępowania lekarskiego, nie udaje się uzyskać właściwego poziomu hormonów tarczycy we krwi. Dlatego u pacjentów z utrudnionym wchłanianiem lewotyroksyny i z całkowitym brakiem tarczycy stosuje się preparaty łączone – lewotyroksynę i trójjodotyroninę (T3). Wspomagająco w leczeniu niedoczynności tarczycy u dzieci stosuje się preparaty jodu.