Brak koncentracji słuchowej
Brak koncentracji słuchowej to dolegliwość, która rozwija się w wyniku predyspozycji genetycznych, wad powstałych podczas porodu czy częstych zapaleń ucha środkowego. Powstałe w ten sposób zaburzenia słuchu mogą powodować trudności w rozróżnianiu dźwięków, mylenie dźwięków, trudności w czytaniu czy popełnianie błędów ortograficznych. Dlatego też brak koncentracji słuchowej powinien być leczony poprzez odpowiedni trening słuchu. Może być on prowadzony przez rodziców lub można wykorzystać profesjonalnie przygotowane treningi słuchu – trening słuchu Tomatisa i trening Johansena.
1. Zaburzenia słuchu
Brak koncentracji słuchowej i zaburzenia uwagi słuchowej to wbrew pozorom poważna dolegliwość, która może powodować poważne konsekwencje. Zaburzenia słuchu u dzieci często objawiają sie:
- wadliwą wymową;
- myleniem wyrazów, które brzmią podobnie;
- przestawianiem kolejności dźwięków;
- problemem w różnicowaniu dźwięków mowy;
- problemami z czytaniem;
- popełnianiem błędów ortograficznych;
- zapamiętywaniem wierszyków;
- brakiem koncentracji, a nawet zaburzeniami równowagi.
Koncentracja i uwaga słuchowamogą ulegać zaburzeniu wskutek różnorodnych czynników. Do najważniejszych należą:
- predyspozycje genetyczne;
- wcześniactwo i niedotlenienie podczas porodu;
- częste zapalenia ucha środkowego;
- powracające sączkowanie uszu.
Zaburzenia koncentracji słuchowej we wczesnych stadiach rozwojowych powinni zaobserwować rodzice, którzy na co dzień przebywają ze swoim dzieckiem. Jeśli nie są one poważne, mogą samodzielnie prowadzić z nim trening słuchu.
2. Trening słuchowy
W treningu słuchowym rodzice mogą wraz z dzieckiem uważnie przysłuchiwać się dźwiękom z otoczenia i poprawnie je nazywać, ewentualnie korygować błędy dzieci. Dobrym pomysłem jest także śpiewnie dziecku piosenek, np. o kwiatach, a następnie proszenie dziecka, by wskazało w śpiewanej piosence wszystkie nazwy kwiatów, które zapamiętało. W krótkich wierszykach dziecko może wskazywać także określoną część zdania, odpowiadając na pytanie związane z treścią wiersza. Jeśli działania rodziców nie przynoszą spodziewanych efektów, należy wówczas rozpocząć profesjonalny trening słuchowy. Wybór konkretnej metody leczenia powinien być skonsultowany ze specjalistą. Najpopularniejsze i najczęściej stosowane treningi słuchowe to: trening słuchowy Tomatisai trening słuchowy Johansena:
- trening Tomatisa - autorem tej metody ćwiczenia słuchu jest prof. Alfred Tomatis specjalizujący się otolaryngologii, neurologii i foniatrii; metoda Tomatisa jest nazywana także stymulacją audio-psycho-lingwistyczną, która polega na słuchaniu dźwięków przetworzonych w odpowiedni sposób w określonym czasie i w określonych warunkach; w treningu wykorzystywane jest specjalne urządzenie - Elektroniczne Ucho, którego zadaniem jest zwiększanie aktywności mięśnia ucha tak, by pracowało ono w niezakłócony sposób; w czasie treningu Tomatisa stymulowana może być także kora mózgowa, jeśli zastosuje się dźwięki o określonej i zróżnicowanej częstotliwości; trening Tomatisa może być stosowany w przypadku osób z dyslalią, opóźnionym rozwojem mowy czynnej, nadwrażliwością na dźwięki, deficytami uwagi i koncentracji, dysleksją, dysgrafią, z autyzmem, zespołem Aspergera, deficytami uwagi i koncentracji; trening przynosi poprawę nie tylko w zakresie jakości słuchu czy zmniejszenia nadwrażliwości na dźwięki, ale także poprawy pamięci, koncentracji, motywacji, zwiększeniu umiejętności językowych i zmniejszeniu popełnianych błędów ortograficznych;
- trening Johansena - nazwa tej metody pochodzi od nazwiska duńskiego nauczyciela i psychologa - dra Kjelda Johansena; metoda Johansena może być stosowana w treningu domowym; opiera się ona na wstępnym badaniu audiometrii tonalnej i zaburzeń przetwarzania słuchu, a następnie stworzeniu indywidualnej terapii dźwiękowej powstałej na bazie tej diagnozy; metoda ta może być wykorzystywana nie tylko w przypadku osób z zaburzeniami uwagi i percepcji słuchowej, ale także z opóźnionym rozwojem mowy, dysleksją, ADHD, autyzmem, nadwrażliwością na dźwięki; trening Johansena poprawia zdolności uwagi i koncentracji dźwięków, ale także poprawia jakość czytania, komunikacji, rozumienia mowy, motoryki, koordynacji ruchów i równowagi.
Trening słuchowy pozwala na wyrównywanie szans dziecka i zapobiega opóźnieniom w edukacji, jakie mogłyby się pojawić w związku z brakiem koncentracji słuchowej.
Ewelina Stanios