Badanie stomatologiczne
Zanim kobieta zajdzie w ciążę powinna odwiedzić dentystę, sprawdzić stan swoich zębów i dziąseł, usunąć ubytki, próchnicę, kamień nazębny. Jest to bardzo istotne, ponieważ liczne badania stomatologiczne potwierdziły, że stan zdrowia jamy ustnej kobiety może mieć wpływ na przebieg i moment zakończenia ciąży.
Wzrost poziomu hormonów podczas ciąży powoduje puchnięcie dziąseł, ich krwawienie, zatrzymywanie resztek pokarmu, co może być przyczyną podrażnienia dziąseł. Poza tym próchnica może być źródłem groźnych bakterii, głównie paciorkowców, które mogą przyczynić się do powstania uogólnionego zakażenia w organizmie kobiety. Mogą być one także groźne dla dziecka.
1. Profilaktyka jamy ustnej w ciąży
Dlatego tak ważna jest prawidłowa profilaktyka i leczenie chorób przyzębia jeszcze przed zajściem w ciążę. A co więcej – w okresie ciąży nie można stosować niektórych środków znieczulających.
W pierwszym trymestrze powinno się unikać przeprowadzania zabiegów dentystycznych. Jest to początek ciąży i uszkodzenia lub wady rozwojowe płodu mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka w późniejszym okresie. Wiążę się to między innymi ze szkodliwym działaniem na płód niektórych środków znieczulających, przeciwzapalnych, przeciwbólowych. Niektóre z nich powodują zaburzenia czynności serca u płodu, inne opóźniają poród. Poza tym także stres kobiety podczas wizyty u dentysty może wpłynąć na nieprawidłowy rozwój dziecka.
Jeśli trzeba przeprowadzić jakieś zabiegi, najlepiej robić to w okresie drugiego trymestru ciąży. Niektórzy lekarze uważają, że jest to najbezpieczniejszy okres dla dziecka, a kobieta nie odczuwa już nieprzyjemnych symptomów z początku ciąży. Dla kobiety w trzecim trymestrze ciąży utrzymanie wymaganej pozycji na fotelu dentystycznym przez określony czas może być problematyczne.
Zabiegi takie jak wybielanie czy inne kosmetyczne procedury powinny być wykonane dopiero po urodzeniu dziecka. Jest to najlepszy sposób, aby uniknąć wystawienia dziecka na jakiekolwiek ryzyko. Profilaktyka jamy ustnej w ciąży powinna być uzwględniona w planowaniu ciąży.
2. Zabiegi dentystyczne przed ciążą
- usunięcie złogów nazębnych,
- konieczne ekstrakcje zębów,
- usunięcie próchnicy w ciąży i wypełnienie ubytków przez nią spowodowanych,
- leczenie endodontyczne,
- jak również rozpoczęcie działań zapobiegających pojawieniu się próchnicy, chorobom przyzębia i dziąseł.
Działania profilaktyczne w zakresie próchnicy są bardzo istotne, ponieważ matka chroni nie tylko siebie, ale także dziecko. Badania stomatologiczne udowodniły związek pomiędzy poziomem bakterii odpowiedzialnych za próchnicę w jamie ustnej matki a jakością mikroflory w jamie ustnej dziecka.
Ważne są również działania profilaktyczne związane z chorobami przyzębia. Naukowcy szacują, że nawet 18% przedwczesnych porodów i porodów dzieci z niską masą urodzeniową spowodowane jest przez choroby przyzębia i stany zapalne jamy ustnej.
Wykonanie prześwietlenia zębów konieczne jest często do przeprowadzenia pewnych zabiegów stomatologicznych. Według American College of Radiology pojedyncza dawka promieniowania nie wpływa negatywnie na rozwój embrionu lub płodu. Najlepiej jednak, gdy kobieta unika wykonywania prześwietlenia w pierwszym trymestrze ciąży. Jeśli w trzecim miesiącu pojawi się konieczność przeprowadzenia jakiś zabiegów, zwykle odkłada się je dopóki kobieta nie urodzi dziecka. W ten sposób nie wystawia się jej na ryzyko przedwczesnego porodu i konieczność leżenia na plecach.
Jednym z powodów, dla których warto zadbać o zęby jeszcze przed zajściem w ciążę, jest ograniczenie w stosowaniu leków. Badania naukowe przedstawiają sprzeczne wyniki na temat ewentualnego niekorzystnego wpływu na rozwój dziecka leków stosowanych podczas zabiegów dentystycznych. Poza tym ilość znieczulenia podczas absolutnie koniecznych zabiegów powinna być jak najmniejsza. Aby zapobiec lub leczyć infekcje często stosowane są antybiotyki. Po zabiegu mogą być przepisane antybiotyki z grupy B, które są bezpieczne podczas ciąży – penicylina, amoksycylina, klindamycyna.
Mimo różnych uwarunkowań opieka stomatologiczna nad kobietą powinna być prowadzona przed ciążą, jak i w czasie jej trwania. Badania kontrolne są niezbędne przed i w czasie ciąży.