Hipotrofia płodu
Hipotrofia płodu to mniejszy niż normalnie rozmiar płodu. Mimo że może się to nie wydawać takie ważne, jest to stan groźny dla dziecka i jego dalszego rozwoju. Może być przyczyną niedotlenienia płodu. Dzieci z hipotrofią bardzo często mają także niską masę urodzeniową, co wiąże się z dużym ryzykiem komplikacji także po porodzie. Małe dzieci zwykle pozostają już nieco mniejsze i drobniejsze całe życie.
1. Co to jest hipotrofia płodu?
Hipotrofia polega na zbyt małych rozmiarach dziecka. Niewielka grupa dzieci z hipotrofią jest po prostu mniejsza i nie wiąże się to z żadnymi zaburzeniami, chorobami czy wadami dziecka. W zależności od tego, kiedy wystąpi hipotrofia u dziecka, ma ona inną postać.
Hipotrofia do 20 tygodnia ciąży (oznaczająca, że do zahamowania wzrostu doszło w pierwszych tygodniach ciąży) znaczy, że płód jest mały - jest to wtedy hipotrofia symetryczna. Po 20 tygodniu ciąży pojawia się już hipotrofia asymetryczna, polegająca na tym, że tylko obwód brzuszka dziecka jest zbyt mały w stosunku do normy. Główka, rączki i nóżki mieszczą się w normie.
Hipotrofię wykrywa się zazwyczaj podczas USG płodu. Oprócz tego stosuje się także badania poziomu hormonów, takich jak estriol czy laktogen łożyskowy (hPL).
2. Przyczyny hipotrofii płodu
Przyczyny hipotrofii u płodu to na przykład niektóre leki stosowane w czasie ciąży, takie jak antybiotyki i sulfonamidy. Ważną rolę odgrywają tu także inne substancje a mowa tu o trujących substancjach zawartych w papierosach.
Zarówno palenie czynne, jak i bierne zwiększa ryzyko zaburzenia naturalnego rytmu wzrostu dziecka. Bliźniaki lub wieloraczki także zwykle są nieco mniejsze niż dzieci samotnie wzrastające w łonie matki.
Dziecko może powoli rosnąć z powodu zaburzenia przepływu krwi przez łożysko. Może się to zdarzyć w przypadku, gdy wewnątrz pępowiny jest mniej naczyń krwionośnych niż potrzeba (prawidłowo jest ich trzy). Problemy z odżywieniem dziecka mogą wiązać się także z wydolnością łożyska. Niewydolność łożyskowa, zakrzepica naczyń łożyskowych czy boczne oddzielenie łożyska to także przyczyny hipotrofii.
Także choroby matki mogą wpłynąć na tempo rozwoju płodu, a są to:
- nadciśnienie tętnicze,
- choroby nerek,
- wady serca,
- niedokrwistość.
Na zahamowanie tempa rozwoju płodu mają także wpływ różnego rodzaju infekcje. Hipotrofię mogą wywołać:
- różyczka,
- cytomegalia,
- opryszczka,
- ospa wietrzna,
- toksoplazmoza.
Dzieci z aberracjami chromosomalnymi, takimi jak zespół Downa, także często mają hipotrofię i niską wagę urodzeniową.
3. Leczenie hipotrofii płodu
Aby zapobiegać hipotrofii, trzeba przede wszystkim pamiętać o zdrowej diecie w ciąży, unikaniu palenia papierosów i odpoczynku. Zarówno leczenie, jak i profilaktyka hipotrofii obejmuje szczególnie leżenie na lewym boku.
Poprawia to ukrwienie macicy i tym samym zwiększa dopływ składników odżywczych i tlenu do dziecka. W diecie kobiety w ciąży powinno znaleźć się przede wszystkim dużo kwasu foliowego, witaminy C i magnezu. Zaleca się unikanie czerwonego mięsa. Jeśli hipotrofia jest zaawansowana, stosuje się specjalne leki wzmagające przepływ krwi przez łożysko, czyli tej odżywiającej i dotleniającej dziecko.