Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Kamila Drozd

Depresja

Avatar placeholder
23.10.2020 13:40
Depresja
Depresja (123rf)

Zazwyczaj, mówiąc o depresji, myśli się o zaburzeniach nastroju, na które cierpią osoby dorosłe. Zapomina się, że zaburzenia depresyjne mogą dotyczyć również dzieci i młodzieży. Objawy depresji dziecięcej są nieco inne niż klasyczne stany depresyjne u osób dorosłych. Z tego też powodu depresję u dzieci znacznie trudniej zdiagnozować. Symptomy depresji u młodszych pacjentów są niejednokrotnie bardzo niespecyficzne i mogą się maskować, „udając” czy „przypominając” inne choroby i dolegliwości. Po czym poznać depresję u małego szkraba? Kiedy dziecko może zachorować na depresję? Jak walczyć z depresją u dziecka?

spis treści

1. Objawy depresji u dzieci

Depresja może pojawić się już w okresie niemowlęcym – wówczas określa się ją jako depresję anaklityczną. Obniżony nastrój zwykle uwypukla się po szóstym miesiącu życiu malucha, najczęściej u dzieci, które bezpośrednio po porodzie były długo hospitalizowane albo które oddano do domu dziecka lub innej placówki wychowawczej. Dzieci z depresją anaklityczną, pozbawione bliskości emocjonalnej z matką, dużo płaczą i krzyczą albo przeciwnie – są nad wyraz spokojne, jakby zastygłe w bezruchu, jakby popadły w jakiś letarg, mają woskowatą twarz pozbawioną mimiki, ewentualnie cicho pojękują. Depresja dotyczy również dzieci w wieku szkolnym. Sześcio- i siedmiolatki z depresją mogą przejawiać problemy w nauce, różnego rodzaju lęki, zachowania, które odbiegają od norm rozwojowych. Niejednokrotnie dzieci takie nie chcą się bawić ani nie komunikują swoich potrzeb. Depresja dzieci może ukrywać się pod postacią innych dolegliwości somatycznych. Maluch może skarżyć się na zawroty głowy, bóle brzucha, nudności, zaparcia, biegunki itp. Dziecko może też bez żadnych widocznych przyczyn nagle zacząć chudnąć albo bardzo przybierać na wadze.

Depresyjność dzieci może manifestować się też brakiem poczucia sensu życia, unikaniem kontaktów z rówieśnikami, samookaleczaniem się, autoagresją, samokrytycyzmem, myślami o śmierci, a nawet próbami samobójczymi. Dzieci z depresją zamykają się w swoim pokoju, nie chcą rozmawiać, unikają wszelkiej aktywności, mają problemy ze snem, tracą kontakt z otoczeniem, rodzicami i rodzeństwem. Depresja dzieci powoduje, że maluch ma podkrążone oczy, smutny wyraz twarzy, staje się apatyczny i bierny. Nie ma motywacji do nauki. Ciągle towarzyszy mu zły nastrój. Zaniedbuje codzienne obowiązki, w tym przestaje dbać o higienę osobistą, wygląd zewnętrzny, ubiór i sylwetkę, np. garbi się. Jakie są inne objawy dziecięcej depresji?

Zobacz film: "Leczenie depresji u dzieci"
  • Utrata dotychczasowych zainteresowań.
  • Spowolnienie psychoruchowe.
  • Przygnębienie, niezdolność odczuwania radości.
  • Chroniczne zmęczenie.
  • Niska samoocena.
  • Zaburzenia snu – nadmierna senność albo bezsenność.
  • Uczucie wewnętrznego niepokoju.
  • Zaburzenia koncentracji uwagi i pamięci.

Na depresję choruje także młodzież. Niestety, najczęściej złe oceny w szkole, wagary, eksperymentowanie z używkami i spadek motywacji do jakiegokolwiek działania są interpretowane jako przejaw lenistwa, młodzieńczego buntu, dojrzewania i burzy hormonów, a nie jako skutek problemów emocjonalnych dzieci.

2. Jak radzić sobie z depresją u dzieci?

Dlaczego dzieci cierpią na depresję? Przyczyn może być wiele, np. utrata kogoś bliskiego (mamy, taty, rodzeństwa, przyjaciela, ukochanego zwierzątka itp.), rozwód rodziców, konieczność zmiany dotychczasowego miejsca zamieszkania, ubóstwo, zła sytuacja w domu, niezaspokojenie potrzeb emocjonalnych, poczucie odrzucenia przez kolegów. Depresja dzieci nie ma jednak wyłącznie charakteru reaktywnego, tzn. nie pojawia się tylko wskutek przykrych doświadczeń życiowych. Wśród przyczyn dziecięcej depresji wymienia się też czynniki genetyczne, biologiczne, psychologiczne, społeczne i neuronalne. Niemały odsetek dzieci cierpi na depresje endogenne, spowodowane zaburzeniami w stężeniu neuroprzekaźników. Dzieci mogą też dziedziczyć depresję po swoich przodkach, np. rodzicach, którzy dodatkowo modelują pesymistyczny stosunek do świata.

Jak leczyć depresję u dziecka? Kiedy zauważysz, że twoje dziecko zachowuje się w sposób podejrzany, jest bardziej zamknięte w sobie, ponure, apatyczne – spokojnie porozmawiaj z nim o jego kłopotach. Nie bagatelizuj problemu i nie zostawiaj malucha samego ze sobą. Niech ma poczucie, że może na tobie polegać. Dopytuj, dlaczego jest przygnębiony, co go martwi i z czym sobie nie radzi. Nie krzycz na dziecko, nie moralizuj, ale wysłuchaj i daj wsparcie. Kiedy nie wiesz, jak samemu sobie z tym poradzić, możesz skorzystać z pomocy psychologa szkolnego albo udać się do psychiatry. Wczesne rozpoznanie depresji u dziecka pozwala przedsięwziąć szybko odpowiednie środki zaradcze. Zazwyczaj leczenie depresji opiera się na farmakoterapii i psychoterapii. Efekty interwencji psychologicznej w dużej mierze zależą też od postawy rodziców wobec chorego dziecka.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze